Het is stormachtig buiten, wolken schieten voorbij. De zon schijnt en zorgt voor een wat vriendelijker beeld. Buiten op de weg voor de boerderij van familie Roos in Waver staat een verkeersregelaar. Hij houdt met één hand zijn pet vast. Hij wijst bezoekers de weg: in het weiland mogen ze parkeren. Familie Roos doet mee aan de AH Boeren Lentefeesten. Over belangstelling hebben ze niet te klagen: het is druk op de boerderij.
Bij binnenkomst van een van de stallen valt een koe op. Ze heeft groene lijnen op haar lijf. Dierenarts Mark de Groot van dierenartsenpraktijk Amstel, Vecht en Venen geeft de hele dag uitleg over het bijzondere verteringssysteem van de koe. “Een koe heeft vier magen,” vertelt hij. “Wanneer de koe gras eet, dan doet ze dat met behulp van haar tong, die wikkelt ze om het gras heen. Met haar snijtanden snijdt ze het gras af, op zo’n vier tot vijf centimeter van de grond.” Ondertussen doet hij een poging het gebit van de koe te laten zien. “Ze heeft dit al een paar keer gedaan en nu heeft ze er niet zoveel zin meer in.” Hij gaat door met zijn verhaal. “Kijk, een koe heeft alleen onder snijtanden, boven heeft ze geen tanden.” Het publiek is onder de indruk, hier en daar wordt vies gekeken. De koe kwijlt een beetje.
“Wanneer de koe graast, dan slikt ze het gras eerst zo door, vrijwel zonder te kauwen. Het gras komt vervolgens terecht in de eerste maag, de pens. Daar drijft het eten als het ware in rond. De pens is de grootste maag, daar past wel zo’n 60 tot 80 liter in. Later op de dag, als de koe gaat liggen, gaat ze herkauwen. Dan boert ze het voedsel uit de pens op, om er vervolgens op te kauwen. Met het kuilgras dat ze hier krijgen, is ze met twee keer herkauwen klaar om het te gaan verteren.”
Elke vijftien minuten geeft dierenarts Mark een praatje. Hij krijgt een hoop vragen. ‘Hoe wordt melk gemaakt?’ wil een moeder weten. ‘En wat krijgt een koe te eten?’ ‘Zit er verschil tussen de melk van een koe die alleen gras heeft gegeten en een koe die ander eten krijgt?’ ‘En wat vinden de koeien eigenlijk van al die bezoekers?’ “De koeien die hier staan zijn heel rustig,” vertelt Mark. “Amalia hier bijvoorbeeld, dat is de oudste koe van stal. Ze is dertien en heeft al elf kalfjes gekregen. Waarschijnlijk geven de koeien vanavond wat minder melk, maar dat halen ze morgen wel weer in.”
Een andere bezoeker vraagt naar het favoriete programma van de dierenarts. Is dat wellicht de show van Dokter Pol? Dokter Pol is een van oorsprong Nederlandse dierenarts. Hij is jaren geleden geëmigreerd naar Amerika en is daar een praktijk gestart. Hij is wekelijks te volgen via National Geographic. “Nee,” antwoordt Mark. “Alles wat dokter Pol doet, doe ik ook. Ik kijk liever het Journaal.”
In de melkput krijgt het publiek uitleg van de boer. Twee keer per dag worden de koeien gemolken: om 6 uur en aan het eind van de middag, tussen 17.15 en 17.30 uur. “Een koe is zo’n vijftien minuten bezig. Het melken zelf kost ongeveer tien minuten en daarnaast hebben we nog wat tijd nodig om de spenen schoon te vegen.” Uitslapen is er voor de boer niet bij. “Als we een uur wachten, komt er teveel druk op de uiers. Dat is voor de koe niet fijn.” Per jaar geeft een koe zo’n 9 duizend liter. “We doen ons best om de koe zo lang mogelijk mee te laten gaan. Maar als de koe minder melk gaat geven of iets gaat mankeren, dan gaat ze naar de slacht.” Een eerlijk verhaal, dat krijgen bezoekers van de boer te horen. Het past helemaal bij de steeds kritisch wordende klant: die wil weten waar zijn voedsel vandaan komt.
Geplaatst in Weekblad voor Ouder-Amstel en Amstelveen Dichtbij, 30 maart 2016
